IOA - screening Gazellen

Project status
Afgerond

Elk jaar verkiest het magazine Trends de zogenaamde 'gazellen'. Dat zijn ondernemingen die in de laatste vier jaar opmerkelijk snel zijn gegroeid. Waar hun groei vandaan komt en hoe ze zich organisatorisch aanpassen werd door de Stichting Innovatie & Arbeid onderzocht.

Gazellen zijn snelgroeiende ondernemingen. Hoe ze precies gedefinieerd worden kan nogal verschillen, maar meestal gaat het om ondernemingen die een opmerkelijke groei in werkgelegenheid en/of economische maatstaven neerzetten op relatief korte termijn. Gegeven dat opmerkelijke groeipad wordt er verondersteld dat ze zorgen voor een belangrijke stimulans voor de werkgelegenheid in het algemeen en dat ze er beter dan andere ondernemingen in slagen om kansen om te zetten in werkelijke groei. Ze hebben daardoor een voorbeeldfunctie voor het ondernemen. In verschillende landen worden er gazellen verkozen of aangeduid, meestal door een zakentijdschrift of –krant. In Vlaanderen worden er gazellen verkozen door het weekblad Trends. Ze duiken ook op in het beleid van de Vlaamse regering en ze worden door de Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR) gemonitored in het kader van de verschillende pacten tussen regering en sociale partners.

Wat onderzoeken we?

Wat voor type bedrijf is een Gazelle? Kunnen we een bepaald profiel aflijnen? Wat veroorzaakt hun groei, welke strategie hanteren ze? En zijn ze op een andere manier georganiseerd en meer bepaald, hoe passen ze de organisatie van hun bedrijf aan de groei aan?

Werkwijze

In het eerste deel van het onderzoek werd na een literatuurstudie een statistische analyse gemaakt van de ondernemingen die in de periode 2003-2009 minstens één keer Trends-Gazelle zijn geweest. Er werd van 10 Gazellen een case-study gemaakt.
In het voorjaar van 2011 werd een tweede luik deel uitgevoerd, waarbij de Trends-Gazellen van 2010 als een aparte populatie werden opgenomen in de nieuwe editie van het IOA-onderzoek. De Trends-Gazellen werden vergeleken met een controlegroep. Dit leverde uniek enquêtemateriaal op.

Timing

Het eerste deel werd gepubliceerd in 2010, het tweede in 2011.

Resultaten

Geen lucky shots

Op het eerste zicht lijken Gazellen redelijk goed op alle andere ondernemingen: ze komen voor in alle sectoren met zelfs een lichte oververtegenwoordiging van de industrie, ze zijn niet speciaal jong (hun gemiddelde leeftijd ligt 5 tot 6 jaar hoger dan gemiddeld) en ze zijn niet echt klein of zeer groot: 80% van de gazellen heeft 10 tot 199 werknemers. De gazellen zijn dus maar zelden hoogtechnologische startups.

Meer innovatie

Gazellen brengen meer nieuwe producten of diensten uit dan vergelijkbare bedrijven. Het maakt niet veel uit of dat een nieuw product is voor de markt of voor de onderneming. Het verschil tussen Trends Gazellen en andere bedrijven zit maar in beperkte mate in veranderingen of innovatie in de productiemethoden of -technologie.

Gesofisticeerdere arbeidsorganisatie

Op het vlak van organisatie zijn er belangrijke verschillen. Trends Gazellen passen vaker Teamwerk en Kwaliteitskringen toe. Ze hebben minder vaak eenvoudig gestandaardiseerd werk. Ze sleutelden de voorbije twee jaar ook meer aan hun organisatiestructuur. Gazellen doen meer een beroep op uitzendwerk. Daarnaast maken ze vaker en voor een groter deel van het personeel gebruik van overwerk. Voor alle andere flexibiliteitsinstrumenten is er geen verschil.

Actief personeelsbeleid

Ten slotte besteden Trends Gazellen meer aandacht aan hun personeelsbeleid. Ze leiden meer op, ze hebben vaker competentieprofielen en voeren vaker functionerings- en/of beoordelingsgesprekken.

De onderzoeksresultaten van de data-analyse, de literatuurstudie en de cases werden gepubliceerd in een informatiedossier. De resultaten van de IOA-enquête over de Gazellen staan in een themadossier. Er is ook een presentatie beschikbaar waar alle gegevens met elkaar in verband worden gebracht.