Naar aanleiding van twee nieuwe adviezen organiseerde de SERV op 22 januari 2014 een open SERV-raad over het thema ‘slagkrachtige overheid’. Onder leiding van SERV-voorzitter Jo Libeer blikten de sprekers terug op de verwezenlijkingen van de afgelopen jaren en schoven ze de belangrijkste werkpunten voor de volgende legislatuur naar voren.
Op de open raad namen Peter Van Humbeeck (SERV-studiedienst), prof. Geert Bouckaert (KU Leuven, coördinator SBOV, voorzitter CEEO), prof. Wouter Van Dooren (UA en VLABEST) en Martin Ruebens (DAR, CAG) het woord. Alle sprekers deden aanbevelingen voor een meer slagkrachtige overheid. Tot slot werd tijdens een gedachtewisseling met de raadsleden en genodigden verder ingegaan op een aantal thema’s. SERV-voorzitter Jo Libeer eindigde met de boodschap dat niet enkel het “wat?? en “hoe?? van belang is, maar ook en vooral de vraag “voor wie??. Die belangrijke vraag mag niet uit het oog worden verloren en zou de drijfveer moeten zijn in alle initiatieven.
SERV-adviezen slagkrachtige overheid
De slagkracht van een overheid is een bepalende factor voor de concurrentiekracht van de economie en het sociaal en ecologisch welzijn van een land of regio. De SERV evalueerde eind november 2013 in een eerste advies het meerjarenprogramma slagkrachtige overheid van de Vlaamse Regering en besloot dat er volgehouden inspanningen nodig zijn. In een tweede advies werkte de SERV aanbevelingen uit voor de nieuwe Vlaamse Regering. Ook andere spelers zoals CAG, SBOV, CEEO, VLABEST, … werk(t)en (al) aanbevelingen uit.
Dialoog over slagkrachtige overheid
Op de open SERV-raad werd een eerste aanzet gegeven om de verschillende ideeën en visies samen te brengen en de dialoog te organiseren. Zo kan een breed gedragen consensus groeien die het mogelijk maakt om de noodzakelijke hervormingen sneller vorm te geven.
Volgens Peter Van Humbeeck (SERV-studiedienst) zijn de concrete resultaten na drie jaar eerder beperkt. Bovendien veranderen de verwachtingen ten aanzien van de overheid waardoor hervormingen nodig zijn in wat overheden doen en hoe ze dat doen. De ambitie moet dus blijven om ook op het vlak van de efficiëntie, effectiviteit en kwaliteit van de overheid tegen 2020 tot de top te behoren. De SERV ziet op bestuurlijk vlak een open overheid realiseren als de centrale uitdaging voor de volgende regeerperiode. Dit houdt in: een overheid die in de eerste plaats gericht is op tastbare outcomes en impacts voor de samenleving en bijgevolg betrokken is op de ‘klanten’ en stakeholders in de ‘civil society’.
Prof. Geert Bouckaert (KU Leuven, coördinator SBOV, voorzitter CEEO) lichtte de aanbevelingen van SBOV en de CEEO toe. Veel hangt af van de vraag welke publieke sector we willen. Wat het Vlaamse niveau betreft, wordt o.a. een rationalisatie van de structuren en een meer samenwerkingsgerichte cultuur gevraagd, alsook een modern HR-beleid, een versterking van de beleidscapaciteit, meer stabiele regulering en een optimalisering van de participatiepraktijk. Ook is een beter gebruik van prestatie-indicatoren en benchmarktinformatie nodig. Wat het lokale niveau betreft, bevatten de aanbevelingen van voorstellen om de interne bestuurlijke organisatie, de interbestuurlijke relaties en de sturingsnetwerken te verbeteren.
Prof. Wouter Van Dooren (UA en VLABEST) vroeg een grondige bestuurlijke renovatie van de Vlaamse overheid. Die moet leiden tot een meer stabiele, leesbare structuur die zowel een doelgerichte reguliere werking als een sterkere transversale programmawerking mogelijk maakt. VLABEST meent dat de Vlaamse overheid veel meer zou moeten werken als een holdingstructuur met een duidelijke identiteit. Het advies bevat o.a. voorstellen voor een vermindering van het aantal entiteiten en voor een nieuwe taakverdeling tussen departementen en agentschappen. De aansturingsinstrumenten moeten anders gebruikt worden, en een ‘prestatiedialoog’ mogelijk maken.
Martin Ruebens (DAR en CAG) gaf inzicht in de voorlopige voorstellen rond het thema slagkrachtige overheid in de bijdrage van de Vlaamse administratie voor het regeerakkoord. Deze bijdrage zal zoals gebruikelijk na de verkiezingen aan de formateur worden bezorgd. Op het seminarie van topambtenaren van 30 januari 2014 is het de bedoeling om het document te finaliseren. De centrale vraagstelling luidt: kunnen we met de huidige werking van de Vlaamse overheid het hoofd bieden aan de toekomstige maatschappelijke uitdagingen? Als antwoord hierop werd een reeks strategische doelstellingen en beleidsvoorstellen geformuleerd.
Tijdens de gedachtewisseling met de raadsleden en genodigden werd verder ingegaan op een aantal thema’s. SERV-voorzitter Jo Libeer eindigde met de boodschap dat niet enkel het “wat?? en “hoe?? van belang is, maar ook en vooral de vraag “voor wie??. Die belangrijke vraag mag niet uit het oog worden verloren en zou de drijfveer moeten zijn in alle initiatieven.
SERV-adviezen hervorming strategische adviesraden
De SERV bracht ook twee adviezen uit naar aanleiding van de geplande hervorming van de strategische adviesraden: een gezamenlijk advies van de SERV en alle strategische adviesraden op 20 december 2013 en een vervolgadvies van de SERV op 22 januari 2014. Daarin formuleert de SERV een aantal verbeteropties voor de adviesprocessen enerzijds en het advieslandschap anderzijds. Er is ook een visie van de sociale partners opgenomen rond hun betrokkenheid in diverse advies- en overlegfora.
Een uitgebreid verslag van de open SERV-raad en een samenvatting van de vier SERV-adviezen vind je hieronder.